O ulotności słów

Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Katowice, 09.11.–10.12.2023
Michał Smandek, Yannick Vey

kuratorzy: Vincent Gobber, Marek Zieliński
foto © Michał Smandek, Radosław Kaźmierczak

Prace „Duch roju – cykl rzeźb i płaskorzeźb” zostały zrealizowane dzięki stypendium Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury 2023.

Jaką wiedzę o świecie i o sobie samym posiadałby człowiek, gdyby poznał mowę innych gatunków? – pomyślałem, pochylając się nad otwartym ulem pełnym pszczół. Znana jest specyfika tańca pszczelego, czyli przekazania informacji za pomocą ruchu pszczół na plastrze. A jak wyglądałby zapis śpiewu pszczelej matki? Język to materia żywa – ewoluuje, przeobraża swoją strukturę i podlega kodyfikacji, która służy definiowaniu i utrwalaniu jego kształtu w elastycznej stabilności. Drobne ażury, otwory w woskowej tkaninie tworzą strukturę przypominającą kod, pismo będące zapisem mowy. Znamy podobne układy zapisu informacji z kart perforowanych pierwszych komputerów i żakardowych krosien tkackich, które sterowały nićmi podczas tkania. Mowa pszczół została zapisana na sztandarach i flagach, bo te są zabierane na manifestacje. Komunikat pszczół skierowany do ludzi.

Obserwacja każdej drobnej zależności między pszczołą a rojem, rojem a matką pszczelą, rodziną pszczelą a warunkami otoczenia wskazuje na gradację relacji w naturze – pomyślałem, gdy ponownie pochyliłem się nad wnętrzem ula i zajrzałem do środka. Wobec powszechnego problemu wymierania pszczół, do którego przede wszystkim przyczynił się człowiek, zastanawiałem się nad współzależnością między kondycją pszczół a dobrostanem ludzi, a może nawet bardziej nad dobrostanem pszczół a kondycją gatunku ludzkiego.

Michał Smandek

więcej >